Η διατροφή στη βρεφική ηλικία-Μέρος 1ο

Ο ρυθμός με τον οποίο αναπτύσσεται ένα βρέφος, είναι ο ταχύτερος που συμβαίνει σε όλα τα στάδια της ζωής του και εξαρτάται από την διατροφή του. Το σωματικό βάρος σχεδόν διπλασιάζεται μέχρι τον 4ο μήνα της ζωής και τριπλασιάζεται έως το τέλος του 1ου έτους. Οι διατροφικές ανάγκες του βρέφους διαφέρουν από την στιγμή της γέννησης μέχρι τον 6ο μήνα (1η βρεφική ηλικία) και από τον 7ο μήνα μέχρι το τέλος του 1ου έτους (2η βρεφική ηλικία). Τόσο τα βρέφη που θηλάζουν όσο και αυτά που τρέφονται με ειδικά γάλατα εμπορίου, προσαρμόζουν από μόνα τους την πρόσληψη γάλακτος ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες τους.

Νερό: το νερό αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για το βρέφος. Όταν το βρέφος τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα δεν χρειάζεται επιπρόσθετη πρόσληψη νερού. Όταν όμως τρέφεται με γάλατα εμπορίου είναι αναγκαία η πρόσληψη νερού ειδικά όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή. Όσο αφορά το γάλα σε μορφή σκόνης θα πρέπει να τηρούνται πιστά οι οδηγίες που αναγράφονται στην συσκευασία του προϊόντος. Για να μην υπάρχει απώλεια νερού κατά την διάρκεια του βρασμού του γάλακτος, συστήνεται να βράζεται μόνο το νερό που θα χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή του γάλακτος. Σε περιπτώσεις αυξημένης εφίδρωσης, διάρροιας ή εμετού το βρέφος χρειάζεται να προσλαμβάνει επιπλέον υγρά. Όταν στην διατροφή του βρέφους προστεθεί και η στερεά τροφή γίνεται επιτακτική η ανάγκη για νερό ή άλλα υγρά. Το νερό για την παρασκευή των ροφημάτων θα πρέπει πάντα να βράζεται και να αφήνεται να επανέλθει στην θερμοκρασία δωματίου. Η κατανάλωση των χυμών φρούτων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 120-180ml ημερησίως.

Πρωτεΐνη: η πρωτεΐνη διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο «χτίσιμο» των ιστών και των κυττάρων του βρέφους. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καθορίζεται στα 2,2 γραμμάρια ανά κιλό βάρους ανά ημέρα, για την 1η βρεφική ηλικία και στα 1,6 γραμμάρια ανά κιλό βάρους ανά ημέρα, για την 2η βρεφική ηλικία. Το μητρικό γάλα καλύπτει τις ανάγκες των βρεφών σε πρωτεΐνη τους πρώτους 6 μήνες. Μετά την πάροδο των 6 μηνών η διατροφή θα πρέπει να εμπλουτιστεί με πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας που προέρχεται από γιαούρτι, πολτοποιημένο κρέας και δημητριακά αναμειγμένα με γάλα. Εάν η πρόσληψη πρωτεΐνης είναι μεγαλύτερη από την συνιστώμενη συστηματικά, μπορεί να προκληθούν οξέωση, διάρροια και προβλήματα στους νεφρούς και το ήπαρ, καθώς αυτά προσπαθούν να μεταβολίσουν και να αποβάλλουν το επιπλέον άζωτο.

Υδατάνθρακες: ο κύριος υδατάνθρακας του γάλακτος είναι η λακτόζη. Η λακτόζη πέπτεται και απορροφάται με σχετικά αργό ρυθμό, ενώ η μη απορροφημένη λακτόζη περνάει στο παχύ έντερο. Εκεί η λακτόζη ζυμώνεται από τα βακτήρια του εντέρου για να δώσει λιπαρά οξέα όπου συνεισφέρουν και αυτά στις ανάγκες του βρέφους. Το 30-60% των καθημερινών αναγκών θα πρέπει να προέρχεται από τους υδατάνθρακες.

Λιπίδια: το λίπος συμβάλλει στην φυσιολογική ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος, στην διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος και στην προστασία των κυττάρων και των ζωτικών οργάνων. Το 30-54% των καθημερινών αναγκών θα πρέπει να προέρχεται από το λίπος. Ιδιαίτερη σημασία έχει η σύσταση του λίπους. Τα βρέφη έχουν ανάγκες σε λινελαϊκό οξύ (καλή υγεία του δέρματος), ω-3 λιπαρά οξέα, ΕΡΑ και DHA (φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και του αμφιβληστροειδή). Τόσο το μητρικό όσο και τα γάλατα του εμπορίου καλύπτουν τις ανάγκες των βρεφών στα παραπάνω λιπίδια.


Βουτσαδάκη Ελπίδα, Μ.Sc., Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος