Βρεφικά γάλατα του εμπορίου

Όταν μία μητέρα αδυνατεί να θηλάσει το μωρό της ή το γάλα της δεν επαρκεί, στρέφεται στα βρεφικά γάλατα του εμπορίου. Η επιστήμη έχει προχωρήσει δημιουργώντας γάλατα που μοιάζουν άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο στο μητρικό γάλα.

Τα βρεφικά γάλατα διαχωρίζονται σε 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας. Οι παρασκευάστριες εταιρείες χρησιμοποιούν σαν βάση αποβουτυρωμένο αγελαδινό γάλα ή μίγμα αποβουτυρωμένου αγελαδινού γάλακτος με πρωτεΐνη ορού (γαλακτολευκωματίνες και γαλακτοσφαιρίνες). Το λίπος του αγελαδινού γάλακτος αντικαθιστάται από φυτικά έλαια, ενώ ταυτόχρονα προστίθεται λακτόζη, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία ώστε το γάλα να μοιάζει όσο το δυνατόν γίνεται στο μητρικό, τόσο σε θερμιδική όσο και σε θρεπτική αξία.

Στο μητρικό γάλα η πρωτεΐνη ορού και η καζεΐνη βρίσκονται σε αναλογία 80:20. Στο αγελαδινό γάλα αυτή η αναλογία αντιστρέφεται, 20:80. Μερικές παρασκευάστριες εταιρείες διατηρούν αυτή την αναλογία, ενώ άλλες εμπλουτίζουν τα βρεφικά γάλατα με πρωτεΐνη ορού ώστε να τροποποιηθεί σε 60:40. Για τα τελειόμηνα βρέφη θεωρούνται κατάλληλες και οι δύο αναλογίες, ενώ για τα πρόωρα προτιμάται η αναλογία 60:40.

Οι βιταμίνες και τα ανόργανα ιχνοστοιχεία παρουσιάζουν υψηλότερη βιοδιαθεσιμότητα (απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό) στο μητρικό γάλα από ότι στα βρεφικά γάλατα του εμπορίου. Για να αυξηθούν τα επίπεδα της απορρόφησης τους στα βρεφικά γάλατα, προστίθενται σε αυτά σε μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που έχει το μητρικό γάλα. Τα βρεφικά γάλατα εμπλουτίζονται κυρίως με σίδηρο, ψευδάργυρο και βιταμίνη D.

Εκτός από τα βρεφικά γάλατα που έχουν σαν βάση το αποβουτυρωμένο αγελαδινό γάλα, υπάρχουν και αυτά που χρησιμοποιούν την σόγια. Και οι δύο τύποι θεωρούνται ίσοι από διατροφική άποψη, αλλά διαφέρουν στο είδος της πρωτεΐνης (ζωική vs φυτική) και των υδατανθράκων (λακτόζη vs σακχαρόζη) που περιέχουν. Τα βρέφη που σιτίζονται με γάλα σόγιας αναπτύσσονται όπως και τα βρέφη που σιτίζονται με αγελαδινό γάλα. Όμως στην πρώτη περίπτωση τα βρέφη εκτίθενται σε φυτοοιστρογόνα και ισοφλαβόνες σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από ότι τα βρέφη που προσλαμβάνουν μητρικό ή αγελαδινό γάλα. Η βιολογική σημασία αυτού του ευρήματος δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως ακόμα.

Υπάρχουν ακόμη γάλατα εμπλουτισμένα με νουκλεοτίδια, υποαλλεργικά γάλατα, απλά γάλατα 2^ης βρεφικής ηλικίας ή εμπλουτισμένα με προβιοτικά και γάλατα για παιδιά άνω του 1 έτους. Πιστεύεται ότι τα παιδιά δεν χρειάζεται να καταναλώνουν τα παραπάνω σκευάσματα εκτός και αν δεν προσλαμβάνουν ικανοποιητική ποσότητα στερεών τροφών.

Ανεξάρτητα με το ποια θα είναι τελικά η επιλογή του βρεφικού γάλακτος, οι οδηγίες παρασκευής του, όπως αυτές ορίζονται από την παρασκευάστρια εταιρεία, θα πρέπει να τηρούνται πιστά. Παράλληλα, θα πρέπει να καθαρίζονται και να αποστειρώνονται όλα τα σκεύη που έρχονται σε επαφή με το γάλα. Το νερό που χρησιμοποιείται για την παρασκευή πρέπει να βράζεται, ενώ το γάλα που τυχόν περισσεύει πρέπει να πετιέται και να μην ξαναχρησιμοποιείται.

Βουτσαδάκη Ελπίδα, Μ.Sc.
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος